ទិវានេះបានធ្វើឡើងនៅភូមិដងផ្លិត ឃុំឆែបពីរ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ដោយមានពលរដ្ឋចូលរួមជាង ៣០០ នាក់ និងរៀបចំដោយអង្គការ សមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ Wildlife Conservation Society ដែលទទួលបានថវិកាឧបត្ថម្ភទាំងស្រុងពីជំនួយរបស់ពលរដ្ឋអាមេរិក (USAID) តាមរយៈគម្រោងគាំទ្រព្រៃឈើ និងជីវចម្រុះ SFB នៃអង្គការ Winrock international។
លោកបន្តថា ក្នុងរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះរបាយសត្វត្មាតបានថយចុះយ៉ាងច្រើននៅលើពិភពលោកដោយសារប្រជាជនបានប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំ Diclofenac ដែលចាក់ទៅលើសត្វគោ ឬក្របីដែលផ្ទុកនូវជាតិអាស៊ីតបង្កឲ្យមានប្រតិកម្មទៅលើសត្វត្មាតនៅពេលសត្វត្មាតស៊ីសាច់វាដោយឡែកសម្រាប់កម្ពុជាសត្វត្មាតបានថយចុះដោយសារតែកង្វះនូវចំណីអាហារ។
លោក តាន់ សេដ្ឋា បានឲ្យដឹងថា៖ «គម្រោងព្រៃការពារព្រះវិហារបានចាប់ផ្តើមកម្មវិធីអាហារដ្ឋានសត្វត្មាតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៣ មកហើយគោលបំណងនៃការចាប់ផ្តើមប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិនៅឆ្នាំ ២០១៥ នេះគឺដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីសារៈសំខាន់របស់ត្មាតដែលជាអ្នកសម្អាតបរិស្ថានព្រោះសត្វនេះស៊ីនូវរបស់កង្វក់ដែលជាប្រភពចម្លងមេរោគដល់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
បើតាមលោក តាន់ សេដ្ឋា បច្ចុប្បន្ននេះរបាយសត្វត្មាតក្នុងព្រៃការពារព្រះវិហារមានពី ៩០ ទៅ ១០០ ក្បាលបើធៀបនឹងរបាយសរុបទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាដែលមានចន្លោះពី ២០១ ទៅ ៣១៣ ក្បាល។
ប្រធានតំបន់ព្រៃការពារព្រះវិហារ និងជានាយរងអធិការដ្ឋានរដ្ឋបាលព្រៃឈើលោក ឃឹម ប៉ាន់ បានឲ្យដឹងថាក្រៅពីកិច្ចការសម្អាតបរិស្ថានសត្វត្មាតក៏ត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រភពនៃការរកចំណូលពីភ្ញៀវទេសចរសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍នេះតាមរយៈការលក់សំបុត្រចូលទស្សនាសត្វត្មាតក្នុងកម្មវិធីអាហារដ្ឋានដែលត្រូវបានធ្វើឡើងមានរយៈពេលពីរដងក្នុងមួយខែ។
លោកថា៖ «ក្នុងពិធីអាហារដ្ឋានសត្វត្មាតយើងសម្លាប់គោពីរក្បាលក្នុង ១ លើក និង ២ លើកក្នុង ១ ខែសម្រាប់ដាក់ឲ្យត្មាតស៊ីតែក្រៅពីនោះជាក់ស្តែងក៏យើងមានធ្វើឡើងសម្រាប់ពេលភ្ញៀវទេសចរចុះមកមើលផងដែរ។ ក្រៅពីផ្តល់ការយល់ដឹងដល់ពលរដ្ឋអាជ្ញាធរក៏បានអភិរក្សលើការពងកូនរបស់សត្វត្មាតដើម្បីកុំឲ្យវាបាត់បង់ ឬផុតពូជ»។
ក្រៅពីសត្វត្មាតព្រៃការពារព្រះវិហារក៏មាននូវសត្វព្រៃប្រភេទជិតផុតពូជ និងប្រភេទកម្រមានជាច្រើនដូចជា ក្រៀល ក្ងោក ត្រយងយក្ស ត្រយងចង្កំកស ខ្លា ដំរី ខ្ទីង ទន្សោង ព្រមទាំងសត្វល្មូន និងសត្វល្អិតផ្សេងៗ។
តាមរបាយការណ៍ ៤ ទំព័រ នៃសកម្មភាពអនុវត្តគម្រោងអភិរក្សជីវចម្រុះតំបន់ព្រៃការពារព្រះវិហារចុះថ្ងៃ ទី ៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៥ បានឲ្យដឹងថាព្រៃការពារព្រះវិហារក្នុងភូមិដងផ្លិតបច្ចុប្បន្នបានក្លាយជាភូមិគោលដៅនៃតំបន់អេកូទេសចរណ៍ចំនួន ៣ កន្លែងគឺតំបន់អេកូទេចរណ៍អូរគគីរតំបន់វាលក្រួស និងតំបន់វាលក្បាលដំរីហើយគិត ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥ តំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិនេះបានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកទស្សនាសត្វព្រៃសរុប ៣៤៣ នាក់ដែលប្រមូលថវិកាសរុបបានជាង ៤ ម៉ឺន ៥ ពាន់ដុល្លារ។
យ៉ាងណាមិញរបាយការណ៍នេះក៏បានរំលេចឡើងនូវបទល្មើសព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃដែលត្រូវបានបង្ក្រាបបានកន្លងមកដែលមានឈើប្រណីតរាប់រយម៉ែត្រគុប និងឧបករណ៍អារឈើឧបករណ៍បរបាញ់សត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទផងដែរ។
តបនឹងរឿងនេះលោក អ៊ិត ភូម្រា នាយខណ្ឌរដ្ឋបាលព្រៃឈើព្រះវិហារបានទទួលស្គាល់នូវភាពខ្វះចន្លោះនៃការអនុវត្តការងារ និងច្បាប់ក្នុងខេត្តនេះដោយលើកបញ្ហាប្រឈមពីកង្វះធនធានមនុស្ស និងបច្ចេកទេសក្នុងតំបន់។
លោកថ្លែងថា៖ «ការបង្ក្រាបមិនអាចទៅដល់គ្រប់កន្លែងទេដោយសារកម្លាំងមន្រ្តីអភិរក្សមានតិចហើយផ្ទៃដីមានធំដូច្នេះកម្លាំងមិនអាចឆ្លើយតបបានទេធ្វើឲ្យការងារមានការឆកល្វែងខ្លាំងខ្ញុំទទួលស្គាល់»។
បើតាមលោក អ៊ិត ភូម្រា គិតត្រឹម ៦ ខែដើមឆ្នាំ ២០១៥ នេះបទល្មើសព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃមានចំនួន ៥៦ ករណីចំណែករយៈពេលមួយឆ្នាំ ២០១៤ បទល្មើសមានចំនួន ១៤៩ ករណី។ ព្រៃការពារព្រះវិហារដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ ចុះថ្ងៃទី ៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០២ មានផ្ទៃដីសរុបជាង ១៩ ម៉ឺនហិកតា។ មួយភាគធំនៃតំបន់នេះជាប្រភេទព្រៃរបោះក្រៅពីនេះមានព្រៃស្រោង និងព្រៃពាក់កណ្តាលស្រោង៕
ប្រភព៖ ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍
